wpisy na blogu

 Coraz częściej na osiedlach mieszkaniowych są stosowane szlabany do organizacji ruchu pojazdów po terenie. Najważniejsze, by pamiętać, że to urządzenia przeznaczone tylko i wyłącznie do miejsc, gdzie jest ruch samochodowy, a nie pieszy. Wszelkie zagrożenia wynikają stąd, że mieszkańcy o tym zapominają i niestety zdarzają się przypadki uderzenia przechodzącej osoby przez ramię szlabanu.

Ramiona szlabanów są produkowane w tworzywa sztucznego lub aluminium. Te z tworzywa są lżejsze, ale nawet takie ramię opadając z dużą szybkością może uderzyć przechodząca osobę z siłą, powodującą poważne uszkodzenie ciała. Aluminiowe są jeszcze bardziej niebezpieczne. Potrafią również uszkodzić nadwozie samochodu.

By uniknąć kłopotów, zaleca się stosowanie gum odbojnikowych od spodu szlabanu. W gumie z kolei powinna być krawędziowa listwa optyczna lub rezystancyjna, która działa na podobnej zasadzie jak fotokomórki. Takie zabezpieczenie nie tylko chroni ludzi (którzy mimo wszystko nie powinni się tu znaleźć), ale i pojazdy. Jeżeli na naszym osiedlu nie ma takich gum, to warto sprawdzić u producenta czy  zabezpieczenie można dołożyć do zamontowanego już szlabanu. Jeśli tak, warto zmodyfikować istniejącą instalację.

Poza tym muszą też być fotokomórki (co najmniej jedna linia w świetle wjazdu). Dobrze, gdy jest również tzw. pętla indukcyjna, dzięki której w sytuacji, gdy pojazd zatrzyma się poza zasięgiem pozostałych zabezpieczeń, szlaban nie opadnie.

Przy każdym szlabanie powinna być lampa ostrzegawcza informująca, że urządzenie pracuje. To również element poprawiający bezpieczeństwo użytkowników.

Tak jak w przypadku bram garażowych, szlabany można awaryjnie otwierać kluczykiem, np. gdy jest przerwa w dostawie prądu na osiedlu.

Co jednak zrobić, kiedy na osiedle chce wjechać karetka pogotowia czy inne służby ratunkowe, a nie ma w pobliżu nikogo z pilotem? Można zastosować opcjonalny detektor sygnałów pojazdów uprzywilejowanych, który rozpoznaje sygnały pojazdów ratowniczych i automatycznie powoduje otwarcie szlabanu. Można także wyłamać ramiona szlabanu, jeśli nie ma innej możliwości. Silny mężczyzna jest w stanie wypchnąć do przodu takie ramię. Najprawdopodobniej zostanie ono uszkodzone, ale w takich sytuacja nie ma nad czym się zastanawiać. Aczkolwiek niektóre szlabany, m.in. modele B680, 620 i 640 firmy FAAC, mogą mieć uchwyty ramion, pozwalające na ich bezpieczne wyłamywanie – to oznacza, że ich przepchniecie i wyłamanie nie uszkadza na trwałe urządzenia. 

Ten model to jeden z hybrydowych napędów firmy FAAC – hydrauliczny, a jednocześnie zasilany napięciem 24 V. Sprawność tych napędów jest bardzo wysoka, urządzenie mogłoby pracować przez pewien czas nawet non stop (przy temperaturze do 55°C). FAAC S450 H jest przeznaczony do bram skrzydłowych, do użytku przydomowego oraz na niewielkich osiedlach.

Trwałość napędów hybrydowych ocenia się jako 4-krotnie wyższą niż standardowych elektromechanicznych. Wynika to stąd, że olej wciąż konserwuje elementy napędu (jak np. tłok i cylinder), a dzięki temu ruch napędu jest płynny, gładki, a tym samym urządzenie mniej się zużywa. Model FAAC S450 H jest odpowiednim wyborem w okolicach, gdzie pracują trudne warunki atmosferyczne, jak duża wilgotność powietrza, zasolenie, piach, co występuję np. w nadmorskim klimacie. Jednocześnie napęd może pracować w temperaturze nawet -40 stopni C, jeśli układ hydrauliczny napełniony będzie olejem zimowym. Będzie więc obsługiwał bramy również zimą w trudnych górskich warunkach.

Napęd FAAC S450 H  pracują z bardzo dużą prędkością – przesuwają bramę około 2,5 cm na sekundę (przeciętna prędkość pracy innych napędów FAAC to  1-1,5 cm).

Model S450 H jest łatwy w instalacji dzięki regulowanym uchwytom. To w praktyce oznacza, że można go zastosować w miejscach, gdzie standardowe napędy nie pasują, np. gdy jest mało miejsca między ogrodzeniem a otwartą bramą i typowy napęd uderzałby o ogrodzenie.

Wersja CBAC ma blokadę na otwarciu i zamknięciu, jest polecana do skrzydeł bram o długości do 2 metrów. Do dłuższych i ciężkich bram nie zaleca się stosowania napędów w wersji CBAC, bowiem pełna ciężka brama może zostać przepchnięta przez np. bardzo silny powiew wiatru, a jeśli będą blokady może dojść do uszkodzenia urządzenia. Bramy, w których skrzydła są wypełnione, nie powinny być obsługiwane przez siłowniki w wersji CBAC, lecz SB (wersja bez blokad hydraulicznych na otwarciu i zamknięciu) oraz koniecznie muszą być wyposażone w elektrozamek. Elektrozamek jest również dobrym dodatkowym zabezpieczeniem dla wszystkich napędów skrzydłowych. Zmniejsza ryzyko uszkodzenia siłowników np. w konsekwencji ich przepchnięcia na siłę.

W nowej wersji SB napęd ma trójdrożne zawory, a to w praktyce oznacza łatwiejszą obsługę manualną, gdy nastąpi awaria zasilania. Lżej będzie przepchnąć skrzydła bramy. Pamiętajmy jednak, że prędkość ręcznej obsługi powinna być zbliżona do prędkości automatycznego przesuwu skrzydła.

Jak długo powinien działać pilot, co zakłóca jego pracę, czy może się zdarzyć, że ktoś obcy otworzy naszą bramę swoim pilotem?

Sprawność pracy pilota zależy od kilku czynników. Zacznijmy od jakości samego pilota – najlepiej kupować urządzenia oryginalne, produkowane przez renomowane firmy, jak np. nadajniki FAAC z serii XT pracujące na częstotliwości 868 MHz. Stosuje się w nich najnowsze technologie, patenty firmy FAAC, mają też niezbędne certyfikaty oraz deklaracje producenta gwarantujące bezpieczne użytkowanie. Nadajniki tej serii są również oferowane w zestawach startowych napędów FAAC.

Dobry pilot z dobrymi bateriami powinien pracować bez problemu dwa-trzy lata, czasem nawet dłużej. Dlatego też wymieniając później baterie, zwracajmy uwagę na ich jakość, ona bowiem przekłada się na funkcjonowanie pilota, a tym samym naszą wygodę. Pamiętajmy, że zimą wydajność i stabilność baterii spada, szczególnie jeśli pilot zostaje w zimnym samochodzie na cały dzień. Latem również nie powinniśmy zostawiać go w samochodzie – wtedy bowiem temperatura wewnątrz dochodzi do +70°C, więc bateria traci swoją pojemność i szybciej się starzeje. Dla baterii optymalną jest temperatura ok. 21°C.

Im częściej używamy pilota, tym oczywiście szybciej zużyją się baterie. Dlatego tak istotną, a niestety często bagatelizowaną sprawą, jest miejsce, w którym nosimy pilota. Jeśli to kieszeń, bardzo często naciskamy niepotrzebnie przyciski, co powoduje emisję sygnału przez pilota i zużywanie baterii. Zawsze, kiedy pilot jest włączony zapala się na nim lampka kontrolna – zwróćmy więc uwagę czy w naszej kieszeni czy torbie nie dzieje się tak bez potrzeby.

Z jakiej odległości dobry pilot powinien „łapać” zasięg i otworzyć bramę? Standardowo jest to około 50 metrów na terenie miejskim. Co ważne, najlepiej mieć bramę w zasięgu wzroku, ni powinno być na drodze pracy fal radiowych pilota żadnych dużych przeszkód typu drzewa, mur, samochód. Zdarza się nawet, że duża wilgotność powietrza zakłóca pracę nadajnika, czyli kłopoty mogą się pojawiać sezonowo - jesienią i zimą.

Czy ktoś może otworzyć naszą bramę innym pilotem? To zależy, czy mamy pilota wykorzystującego kod stały czy zmienny. W przypadku tego pierwszego każde wciśnięcie guzika na pilocie spowoduje wygenerowanie tego samego sygnału. Oznacza to, że jeśli sąsiad używa pilota pracującego na podobnej częstotliwości, wciśnięciem guzika możemy otworzyć i jego bramę (o ile piloty mają ustawiony ten sam kod). Natomiast pilot o kodowaniu zmiennym za każdym razem wysyła inny sygnał odczytywany tylko przez nasz napęd. Dlatego też próby ewentualnego skopiowania sygnału przez niepowołaną osobę nie udadzą się. Na przykład piloty FAAC XT2 oraz XT4 wykorzystują ponad 72 miliardy zmiennych kombinacji, a to całkowicie zabezpiecza przed skopiowaniem kodu i otworzeniem bramy.

Firma FAAC poleca piloty i radioodbiorniki pracujące na częstotliwości 868.35 MHz z technologią SLH LR, czyli Self Learning Hopping code, które wykorzystują kod zmienny, jak np. model 868 SLH LR. Takie piloty mają też opcję autodostrajania, aby wyemitować sygnał w sposób optymalny, co w porównaniu do tradycyjnych nadajników pozwala na zwiększenie zasięgu nawet o 50%.

Rada – kupujmy wszystkie elementy u producenta napędów, tylko wtedy możemy mieć dobrze działającą automatykę do bramy, a w razie kłopotów liczyć na pomoc autoryzowanego serwisu. Jakość nieoryginalnych systemów sterowania radiowego jest gorsza, a co za tym idzie nie możemy mieć pewności, że będą działały niezawodnie. Może się okazać, że mimo teoretycznej sprawności całego systemu, bramy nie otworzymy, bo pilot nie będzie kompatybilny z resztą systemu.

Ile kosztują oryginalne piloty? Na przykład model dwukanałowy FAAC XT2 868 SLH LR z kodowaniem zmiennym, z baterią litową 6V kosztuje 69 zł netto, czterokanałowy FAAC XT4 868 SLH LR - 84 zł netto.

 Przegląd bramy, drzwi garażowych, systemu automatyki do nich zainstalowanego powinien być dokonywany co najmniej raz w roku, a najlepiej dwa razy. Okres zimowy to trudny czas dla tych urządzeń. Zapobiegać usterkom można sprawdzając je zawczasu.

Konserwacji i napraw powinien dokonywać specjalista – najlepiej, by był z firmy, która instalowała bramę i system automatyki. Jeśli to niemożliwe, to na pewno trzeba zatrudnić fachowca z uprawnieniami elektrycznymi (potocznie zwane SEP-owskimi) w kategorii E (eksploatacja), co najmniej do 1 kV.

Najważniejsze, co powinien sprawdzić fachowiec:

- czy zabezpieczenie różnicowo-prądowe napędu działa w sposób prawidłowy (często zdarza się niestety, że w ogóle nie jest zainstalowane);

- czy bezpiecznik nadmiarowo-prądowy typu „S” (o ile jest zainstalowany) działa w sposób prawidłowy;

- czy urządzenia bezpieczeństwa takie jak listwy krawędziowe, fotokomórki, enkodery, lampy ostrzegawcze działają prawidłowo;

- w jakim stanie jest okablowanie systemu automatyki (przyłączy, napędów, akcesoriów takich jak np. lampa ostrzegawcza czy fotokomórki oraz pomiar wartości napięcia sieciowego przyłączonego do systemu automatyki);

- czy trzeba wyregulować lub nasmarować zawiasy bramy, by pracowała płynnie i nie obciążała nadmiernie automatyki. Brama, która będzie pracować z nadmiernymi oporami może doprowadzić do uszkodzenia zawiasów lub nawet napędów;

- prowadnice w bramie przesuwnej, wózki jezdne, łożyska – jeśli podczas pracy hałasują, zacinają się, to należy je wymienić przed zimą; nie próbujmy zaradzić sytuacji smarując je smarami (to nie pomoże).

My, jako użytkownicy, powinniśmy natomiast sprawdzić:

- czy brama działa płynnie, nie zacina się – jeśli tak jest, przekażmy tę informację specjaliście;

- posadowienie słupków, na których jest zamocowana brama; jeżeli nie są stabilne, koniecznie zgłośmy fachowej ekipie;

- czy podjazd jest oczyszczony i zadbany, nic nie zakłóca pracy bramy automatycznej ;

- czy wszystkie fotokomórki są czyste (nie mogą być oblepione błotem, mokrymi przylegającymi liśćmi, czy zasypane ziemią), czy ich obudowy nie są pęknięte;

- czy lampa ostrzegawcza świeci podczas pracy napędu; jeśli nie, to najpierw  wymieńmy żarówkę, a jeśli to nie pomoże, poprośmy fachowca o kontrolę urządzenia.

W przypadku bram przesuwnych w żadnym wypadku nie wolno smarować smarem stałym listwy zębatej przymocowanej do skrzydła bramy oraz napędowego koła zębatego siłownika. Smarowanie prowadzi do pogorszenia funkcjonowania bramy automatycznej oraz szybszego zużycia elementów mechanicznych napędu.

 Oba rodzaje bram są równie często stosowane. Wybór zależy od naszych preferencji, gustu, ale i od warunków panujących na działce.

Względy estetyczne mogą jednak decydować w sytuacji, gdy działka wokół budynku jest duża, szeroka i długa, a dom jest odsunięty od ogrodzenia. Wtedy najważniejszym argumentem jest dopasowanie stylistyczne bramy do architektury domu i oczywiście jej jakość. Tradycyjny dom typu polski dworek będzie wyglądał zdecydowanie lepiej z bramą skrzydłową, zdobioną, nawet kutą. Natomiast prosta bryła nowoczesnego budynku będzie prezentować się ciekawiej w duecie z prostym ogrodzeniem i równie prostą, czy wręcz minimalistyczną bramą przesuwną.

Jeśli jednak wielkość i kształt działki wokół domu nie dają wolnego wyboru, to należy pamiętać, że:

-  na posesjach wąskich i długich z reguły lepiej sprawdzają się bramy skrzydłowe;

- brama skrzydłowa według prawa musi otwierać się do wewnątrz posesji;

- wybierając bramę skrzydłową, trzeba sprawdzić czy na podjeździe jest wystarczająco dużo miejsca na otwierające się skrzydła bramy nawet, gdy będzie tam zaparkowany samochód;

- można również zakupić bramę skrzydłową składaną, która otwierając się zajmuje mniej miejsca niż tradycyjna skrzydłowa. Takie bramy są jednak mało popularne i droższe od tradycyjnych bram skrzydłowych;

- na działki szerokie, ale jednocześnie płytkie, gdzie jest niewiele miejsca między ogrodzeniem a budynkami, wybiera się bramy przesuwne;

- brama przesuwna potrzebuje miejsce wzdłuż ogrodzenia, by mogła się całkowicie otworzyć; obliczając długość „trasy”, trzeba dodać do szerokości bramy (w wersji samonośnej) długość przeciwwagi, która musi być zamontowana.

Brama przesuwna szynowa porusza się po szynie wbudowanej w podłoże. Długość szyny z reguły jest dwukrotnie większa niż długość skrzydła bramy. Brama przesuwna samonośna porusza się nad podłożem, dzięki wózkom jezdnym umiejscowionym po stronie przeciwwagi;

- brama przesuwna ogranicza wybór miejsca na furtkę, bowiem na drodze pracującego skrzydła nie może być furtki ani innych przeszkód, jak rośliny czy pojemniki na śmieci;

- bramy przesuwne teleskopowe, otwierając się zajmują mniej miejsca niż modele szynowe bądź samonośne. Są jednak mało popularne i droższe w stosunku do tradycyjnych bram przesuwnych.

Kiedy już zdecydujemy, jaka brama zda egzamin na naszej posesji, warto pomyśleć o jej automatyzacji. Oba rodzaje bram można wyposażyć w systemy automatycznego otwierania. Jednak, by system działał bezawaryjnie, trzeba dopasować napęd do rodzaju bramy, jej ciężaru i wielkości, a także przybliżonej dobowej liczby cykli (cykl to pełne otwarcie i zamknięcie bramy). Jedne z najmocniejszych i najchętniej kupowanych zestawów do bram przesuwnych to napędy elektromechaniczne FAAC z serii 740 i 741 przeznaczone do obsługi przydomowych bram przesuwnych o długości nawet do 15 m oraz ciężarze do 500 (FAAC 740) lub do 900 kg (FAAC 741). Najnowsze technologiczne rozwiązania firmy FAAC są także zastosowane w napędach elektromechanicznych C720 i C721, które instaluje się do bram przesuwnych ważących do 400 kg (C720) lub 800 kg (C721), o długości do 15 metrów.

Do obsługi bram skrzydłowych o długości skrzydła do 4 metrów jest przeznaczony m.in. napęd FAAC 414 zasilany napięciem 230 V AC. Jednak nie nadaje się on do obsługi bram ciężkich - skrzydło nie może być cięższe niż 300 kg. Jeżeli brama jest zdecydowanie cięższa lub bardzo często otwierana, to w lepszym rozwiązaniem są siłowniki hydrauliczne, z których znana jest firma FAAC. Modele hydrauliczne, np. FAAC z serii 400,422,402, poleca się do bram skrzydłowych ciężkich, ważących ok. 400 kg i więcej, oraz bardzo często użytkowanych – powyżej 100 cykli na dobę.